De 2 meest gebruikte granen in paardenvoer. Gerst en Haver!

• Geplaatst op 14 September 2023
• Door De Hagendoorn
• 0

De praktijk van het geven van krachtvoer op basis van granen is al heel oud. Gerst en haver zijn de 2 meest gebruikte granen in paardenvoeders. Beide worden zowel individueel als in mengvoeders gegeven.

Zowel heel als geplet kunnen de granen voorkomen in het rantsoen van je paard. Gerst wordt ook in vlokvorm gebruikt. Deze vlokvorm wordt bereikt doordat de gerst een hitte behandeling ondergaat

Zetmeel als bron van energie

Zetmeel is een koolhydraat, haver en gerst bevatten respectievelijk 40 en 50 procent zetmeel. Deze granen worden veel gebruikt in paardenvoer. Om de energie vrij te maken, wordt zetmeel uit granen in het spijsverteringskanaal omgezet in glycogeen, dat als energiebron in het bloed terecht komt. Bij paarden werkt de spijsvertering anders. Paarden verteren hun eten in de dikke darm. Paarden hebben een grote hoeveelheid darmflora, die vezels omzetten in suikers en vetzuren die goed opneembaar zijn. Paarden zijn gemaakt om ruwvoer met veel vezels te eten, waarbij het kauwen en speeksel een belangrijke eerste stap in de vertering is. Het enzym amylase dat betrokken is  bij de zetmeelvertering komt niet  voor in het speeksel  van paarden. Bovendien gaat een paard een kilo granen veel sneller opeten dan een kilo ruwvoer. Omdat het speeksel van paarden belangrijk is bij het bufferen van maagzuur dient men erop toe te zien dat hier geen maagproblemen kunnen uit ontstaan. Dit is ook 1 van de redenen waarom je nooit teveel granen in 1 keer mag geven. Een goede tip hierbij is steeds een hoeveelheid ruwvoermix te mengen onder het rantsoen. De opname van het zetmeel is sterk afhankelijk van de graansoort. Haver is vrij goed verteerbaar voor paarden, 80 tot 90% van het zetmeel wordt opgenomen voordat het de dikke darm bereikt. Zetmeel uit gerst heeft  een andere molecuulstructuur en wordt veel minder goed opgenomen, de verteerbaarheid voor gerst  ligt tussen de 20 en 25%. Als gerst met behulp van hitte bewerkt is wordt de verteerbaarheid veel beter dan is deze bijna vergelijkbaar met haver.

Haver: zwart, wit , heel, gepunt of geplet

Haver wordt al 2000 jaar ingezet als grondstof in paardenvoeding het heeft van alle graansoorten het hoogste gehalte ruwe celstof en het laagste  zetmeelgehalte. Verder is haver relatief vet- en eiwitrijk en geeft sportpaarden extra snel beschikbare energie. 

Haver bevat ook Tryptofaan wat endorfine vrijmaakt en het paard happy maakt. In sommige gevallen iets te veel waardoor de paarden moeilijker te berijden zijn.

Geplette haver verteerd sneller omdat hier het vlies rond de haver gebroken is, het is wel iets minder krachtig dan hele haver.

Door een haverkorrel te ontdoen van de huls/schil ontstaat gepunte haver. Daardoor is het de ideale oplossing voor paarden die haver niet goed verteren. Gepunte haver is zeer geschikt voor paarden die snel extra energie nodig hebben, omdat zij een grote inspanning moeten leveren.

Zwarte haver en witte haver zijn qua voedingswaarde vrijwel hetzelfde en zijn beide zeer geschikt als paardenvoer. De kwaliteit van witte haver kan echter iets wisselender zijn en meestal is witte haver goedkoper.

Voeradvies: pony’s maximaal 1 kg per dag en paarden maximaal 2 kg per dag. Dit voedermiddel is niet geschikt als enig krachtvoer. Voer haver altijd naast een product waar vitaminen, mineralen en sporenelementen aan zijn toegevoegd.

Gerst geplet of gevlokt

Doordat gerst een eerder harde korrel is, kan hij best geplet of gevlokt gevoederd worden.

Qua energiegehalte ligt gerst tussen maïs en haver in. Gerst bevat een hoog gehalte aan vitamine D, maar een tekort aan mineralen. Het maximum gehalte aan gerst in het rantsoen is 30 %. Het zetmeelgehalte van gerst ligt gemiddeld rond de 50%. Het zetmeel in gerst is wel minder goed verteerbaar dan dat van haver, hierdoor gebeurt de vertering voor een groot gedeelte in het darmstelsel.

Bij gevlokte gerst wordt de graankorrel blootgesteld aan hoe temperaturen waardoor de verteerbaarheid verbeterd en er veel minder stof in het eindproduct zit.

Bij geplette gerst wordt de korrel gebroken en wordt de graankorrel beter verteerbaar. Hierdoor ontstaat er wel meer stof in het eindproduct. De sterkte van pletten bepaald ook de verteerbaarheid hoe meer geplet hoe groter de verteerbaarheid.

Voeradvies: pony’s maximaal 0.5 kg per dag en paarden maximaal 800 gram per dag. Dit voedermiddel is niet geschikt als enig krachtvoer. Net zoals bij haver altijd naast een product waar vitaminen, mineralen en sporenelementen aan zijn toegevoegd geven.

Glutenallergie

In tegenstelling tot haver bevat gerst gluten. Net zoals bij mensen kunnen paarden lijden aan een glutenallergie. Dus het geven van gerst is hier zeker te vermijden. Dit uit zich vooral in darm en huidproblemen. Ook het geven van gerstenstro is hier absoluut uit den boze. Indien je denkt dat je paard last heeft van glutenallergie kan je het beste een granenvrije mix geven.

Voor meer info kan steeds terecht bij ons in de winkel of via mail.